Τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα για τον Καρκίνο του Μαστού (25η Οκτωβρίου) στη χώρα μας, τη χαιρετίζουμε με μία σημαντική πρωτοβουλία που επιτρέπει να είμαστε ακόμα πιο αισιόδοξοι για τον αγώνα κατά της νόσου: Την ενεργοποίηση του σημαντικού Εθνικού Προγράμματος «Προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο του μαστού – Φώφη Γεννηματά».
Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος τύπος καρκίνου στις γυναίκες, κάτι που μαρτυρούν τα επιδημιολογικά στοιχεία:
- Αφορά περίπου 1 στις 8 γυναίκες, καθώς, κάποια στιγμή στη διάρκεια της ζωής της, θα αναπτύξει καρκίνο του μαστού
- Περισσότερες από 250.000 νέες διαγνώσεις καρκίνου του μαστού γίνονται κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση,
- Περισσότερες από 90.000 γυναίκες πεθαίνουν από τη νόσο, σε ευρωπαϊκά κράτη
- Σε περίπου 7.700 ετησίως ανέρχονται τα νέα περιστατικά στην Ελλάδα
- Σε περίπου 1.600 υπολογίζονται οι θάνατοι από καρκίνο του μαστού στη χώρα μας.
Γιατί είναι σημαντική η πρώιμη διάγνωση
Αν ο καρκίνος διαγνωσθεί σε πρώιμο στάδιο, πριν επεκταθεί σε άλλα όργανα, το πενταετές ποσοστό επιβίωσης των γυναικών με καρκίνο του μαστού ξεπερνά το 95%. Παρόλες, όμως, τις προόδους στη διάγνωση και τη θεραπεία, ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την κύρια αιτία θανάτων σχετιζόμενων με τον καρκίνο στις γυναίκες, και την υπ’ αριθμόν τρία αιτία θανάτου συνολικά στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Ελλάδα, δυστυχώς, συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών, όπου η διάγνωση του καρκίνου του μαστού γίνεται, συνήθως, όταν η νόσος βρίσκεται σε αρκετά προχωρημένο στάδιο, με αποτέλεσμα οι πιθανότητες να εξαπλωθεί ο καρκίνος στους γειτονικούς ιστούς και λεμφαδένες (τοπικά υποτροπιάζων καρκίνος) ή σε άλλα σημεία του σώματος (μεταστατικός καρκίνος) να είναι πολύ περισσότερες. Περίπου 50% των ασθενών στις οποίες δεν γίνεται έγκαιρη διάγνωση αναπτύσσουν μεταστατικό καρκίνο του μαστού και ο μέσος χρόνος επιβίωσής τους είναι 18 έως 30 μήνες.
Το Εθνικό Πρόγραμμα «Προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο του μαστού – Φώφη Γεννηματά»
Η Πολιτεία, τιμώντας τη μνήμη της Φώφης Γεννηματά, έχει ενεργοποιήσει, από τον Ιούνιο του 2022, το ομώνυμο ειδικό πρόγραμμα για την πρόληψη του καρκίνου. Για πρώτη φορά, το Εθνικό Σύστημα Υγείας προσεγγίζει πρώτο τον πολίτη για να του υπενθυμίσει να φροντίσει τον εαυτό του (πριν παρουσιάσει κάποιο σύμπτωμα), διαμορφώνοντας παράλληλα το κατάλληλο πλαίσιο, ώστε να μπορεί να το κάνει χωρίς ταλαιπωρία και κόστος.
Στο Εθνικό Πρόγραμμα πρόληψης για τον καρκίνο του μαστού «Φώφη Γεννηματά», είναι δικαιούχοι 1,3 εκατ γυναίκες στη χώρα μας από 50-69 ετών, με προϋπόθεση να διαθέτουν ΑΜΚΑ και ενεργοποιημένη την άυλη συνταγογράφηση.
Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Υγείας:
- Έχουν αποσταλεί όλα τα SMS με το άυλο παραπεμπτικό στις γυναίκες 50-69 ετών που έχουν ενεργοποιήσει την άυλη συνταγογράφηση.
- Έχουν ήδη διενεργηθεί περί τις 40.000 μαστογραφίες
- 605 γυναίκες έχουν εντοπιστεί με καλοήθη ευρήματα, ενώ για 5.104 γυναίκες ο περαιτέρω έλεγχος ήταν αρνητικός και δεν προέκυψε κάποιο εύρημα.
- 411 γυναίκες έχουν εντοπιστεί έγκαιρα με ευρήματα. Οι γυναίκες αυτές -χάρη στις προληπτικές εξετάσεις του προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου- εντόπισαν έγκαιρα τα ευρήματα και στην πλειονότητα τους δε χρειάζονται μαστεκτομή ή χημειοθεραπεία.
Ενδιαφέρουσες απόψεις για το πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά», αλλά και για τις εξελίξεις στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, ανέφερε, μιλώντας στο eaete.gr, η Δρ. Ελένη Γαλάνη Παθολόγος – Ογκολόγος, Αν. Διευθύντρια Β΄ Ογκολογική κλινική νοσοκομείου Metropolitan.
- Το πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά» να αγκαλιάσει όλες τις γυναίκες
«Το πρόγραμμα είναι ένα τεράστιο βήμα και η αρχή μιας άλλης στρατηγικής στον τομέα της πρόληψης, καθώς μας εισάγει σε μία άλλη νοοτροπία σε μία άλλη κουλτούρα! Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, γίνεται (όπως εφαρμόζεται και σε άλλες χώρες) η ενημέρωση από το κράτος προς τον πολίτη για τις προληπτικές εξετάσεις και επίσης προσφέρεται δωρεάν η εξέταση.
Το πρόγραμμα αφορά τις γυναίκες που έχουν ενεργοποιημένη την άυλη συνταγογράφηση, κάτι που συνήθως, όπως μας δείχνει η εμπειρία μας, έχουν ενεργοποιήσει άτομα που έχουν ήδη αντιμετωπίσει θέματα υγείας. Θα πρέπει -ειδικά στην Ελλάδα που δεν υπάρχει κουλτούρα πρόληψης- το μήνυμα να φτάσει σε όλες τις γυναίκες. Πρώτα από όλα, να εξηγήσουμε πόσο απλό και χρήσιμο είναι και να βοηθήσουμε να ενεργοποιήσουν όλοι οι πολίτες την άυλη συνταγογράφηση και δεύτερον, να ενημερωθούν και εκείνες οι γυναίκες που δεν έχουν ασχοληθεί, κυρίως όσες βρίσκονται στην περιφέρεια και τα νησιά, λίγο πιο μακριά από κέντρα υγείας και γενικά δομές υγείας και οι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, που δεν έχουν εξοικειωθεί με την ψηφιακή τεχνολογία».
- Πώς βοηθά η μαστογραφία στην πρώιμη διάγνωση;
«Θέλουμε να ευαισθητοποιήσουμε τις γυναίκες για την αναγκαιότητα της μαστογραφίας, που μας δίνει τη δυνατότητα να εντοπίσουμε το πρόβλημα στην αρχή του, όταν κατά κανόνα είναι θεραπεύσιμος, είναι ιάσιμος. Η μαστογραφία, αποδεδειγμένα, μειώνει την πιθανότητα να πεθάνει μία γυναίκα από τον καρκίνο του μαστού, αν σκεφτούμε ότι μία στις οκτώ γυναίκες θα συναντηθεί κάποια στιγμή στη ζωής της με τον καρκίνο. Είναι πάρα πολύ μεγάλο όφελος που παίρνουμε από τη μαστογραφία και τα τυχόν ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα είναι στο πλαίσιο που μπορεί να σημειωθούν σε κάθε ιατρική εξέταση. Να τονίσουμε εδώ ότι υπάρχει ισχυρή σύσταση, από τις επιστημονικές εταιρείες και από την Εταιρεία Παθολόγων – Ογκολόγων Ελλάδος, η μαστογραφία να συνδυάζεται και με υπέρηχο μαστών και ταυτόχρονα με κλινική εξέταση από ειδικό, ο οποίος είναι κατά κανόνα είτε ογκολόγος είτε χειρουργός μαστού είτε γυναικολόγος. Επίσης, καλό είναι να ξεκαθαρίσουμε ότι είναι μύθος πως η μαστογραφία ενέχει κινδύνους λόγω ακτινοβολίας. Η ακτινοβολία από τις νέες low dose ψηφιακές μαστογραφίες είναι πολύ μικρή».
- Η πρόληψη για τις γυναίκες εκτός της ηλικιακής ομάδας 50 έως 69 ετών
«Το πρόγραμμα αφορά γυναίκες ηλικίας 50 έως 69 ετών, που είναι το όριο που ορίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και γενικότερα Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, οι επιστημονικοί φορείς, διεθνώς συστήνουν η πρώτη μαστογραφία να γίνεται στην ηλικία των 40 ετών και, από κει και πέρα, να επαναλαμβάνεται ετησίως ή ανάλογα με τη σύσταση του ιατρού.
Επίσης, είναι αλήθεια είναι ότι το προσδόκιμο ζωής είναι πλέον πολύ πάνω από τα 80 έτη. Με αυτό το δεδομένο, θα πρέπει ο μαστογραφικός έλεγχος να συνεχίζεται και πέρα από την ηλικία των 69 ετών γιατί με την πάροδο της ηλικίας αυξάνονται οι πιθανότητες εκδήλωσης καρκίνου του μαστού».
- Άλλες προληπτικές γυναικολογικές εξετάσεις που μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα Φώφη Γεννηματά
«Θα ήταν ιδανικό η αρχή που έγινε με το πρόγραμμα Φώφη Γεννηματά να επεκταθεί και για άλλες προληπτικές γυναικολογικές εξετάσεις, όπως είναι το τεστ Παπανικολάου και το hpv DNA test. Αλλά και με ανάλογα προγράμματα για την πρόληψη άλλων μορφών κακοήθειας, που αφορούν το γενικό πληθυσμό, όπως για την κολονοσκόπηση, και για άλλους καρκίνους, που ελέγχονται με τακτικές εξετάσεις. Είναι σημαντικό να παίρνει ο πολίτης ενημέρωση από το κράτος για τις προληπτικές εξετάσεις».
- Ο καρκίνος του μαστού ‘χτυπά’ την πόρτα και στους άνδρες
«Στους άντρες, υπάρχει ο κίνδυνος εκδήλωσης καρκίνου του μαστού, απλώς είναι πιο σπάνιος. Η συχνότητα είναι ένας άντρας στις 100 γυναίκες. Δε θα λέγαμε ότι είναι εξαιρετικά σπάνιος, ενώ πρέπει να τονίσουμε ότι στις περισσότερες περιπτώσεις σχετίζεται με κληρονομικούς παράγοντες».
- Εξελίξεις στην αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού – Ποιες είναι διαθέσιμες στην Ελλάδα
«Οι ραγδαίες εξελίξεις στην ογκολογία είναι το θετικό μήνυμα που μπορούμε να δώσουμε και επίσης ότι ειδικά στην Ελλάδα, έχουμε όλα τα καινούργια όπλα στα χέρια μας: νέα φάρμακα, νέες θεραπευτικές δυνατότητες, όλες διαθέσιμες παρά τις δυσκολίες της πανδημίας.
Είναι πολύ σημαντικό που τα καινούργια φάρμακα είναι έξυπνα. Έχουμε καταφέρει, σήμερα, να βλέπουμε (με τις κατάλληλες εξετάσεις) ποιο γονίδιο έχει ‘χαλάσει’ και να το στοχεύουμε. Έχουμε, δηλαδή, εξατομικευμένες, στοχευμένες θεραπείες. Έχουμε ανοσοθεραπείες. Έχουμε σύζευξη φαρμάκου με στοχευμένο φάρμακο. Πρέπει, τέλος, να τονίσουμε ότι τα νέα φάρμακα είναι και φιλικά προς την ασθενή. Δίνουν τη δυνατότητα στην ασθενή μας να έχει ποιότητα ζωής. Να έχει –όπως την αποκαλούμε– ‘ποιοτική επιβίωση’».
- Τι αλλάζει στη χειρουργική αντιμετώπιση
«Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι κάποιοι τύποι καρκίνου δεν αντιμετωπίζονται εξ αρχής με χειρουργείο. Έχει πλέον διαπιστωθεί ότι ορισμένοι τύποι καρκίνου του μαστού -όπως οι HER-2 θετικοί καρκίνοι του μαστού και οι τριπλά αρνητικοί- πρέπει, κατά κανόνα, πρώτα να λάβουν προεγχειρητική χημειοθεραπεία και μετά να γίνει το χειρουργείο. Ακόμα και εγχειρήσιμος να είναι ένας όγκος. Με τον τρόπο αυτό, παίρνουμε πολλές πληροφορίες για τη βιολογία του όγκου και ανάλογα με το πώς είναι μετά τη χημειοθεραπεία ο όγκος, αποφασίζουμε και το είδος της θεραπείας που θα χορηγηθεί στη συνέχεια».
Ρούλα Σκουρογιάννη
Τα σχόλια είναι κλειστά.