Νέα Παγκόσμια Τάξη μετά το δολάριο – Οι BRICS σώζουν με νέο νόμισμα την οικονομία από το χάος που προκάλεσαν οι ΗΠΑ

Στις 26 Σεπτεμβρίου 2024, η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ έδωσε μια ομιλία στο Market Conference στη Νέα Υόρκη.

Η εισήγησή της αφορούσε σε μεγάλο βαθμό τους κινδύνους που ελλοχεύουν στο τραπεζικό σύστημα και την αγορά του αμερικανικού χρέους.

Σε συνέντευξη πριν από την ομιλία, στο Politico, η Yellen ρωτήθηκε για τους κινδύνους που σχετίζονται με την αλλαγή προέδρου σε αυτόν τον εκλογικό κύκλο.

Αν και φαινόταν σαν απλή ερώτηση, υπονοούνταν ότι κατά κάποιον τρόπο ο Donald Trump, είτε κερδίσει είτε χάσει, θα μπορούσε να κάνει δύσκολη την προεδρική μετάβαση.

Φυσικά, θα μπορούσαν να προκύψουν δυσκολίες εάν ο Trump χάσει και ισχυριστεί ότι οι εκλογές ήταν «στημένες» ή εάν κερδίσει και ριζοσπαστικές ομάδες όπως η antifa ξεκινήσουν βίαιες διαδηλώσεις.

Tο πρώτο είναι απίθανο και το δεύτερο είναι πολύ πιο πιθανό, αλλά οι haters του Trump στα μέσα ενημέρωσης θα έχουν την αντίθετη άποψη.

Ωστόσο, η Yellen απάντησε: «Ένα από τα δυνατά σημεία του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος είναι ότι βασίζεται σε ισχυρούς θεσμούς και στο κράτος δικαίου».

Αν και αυτή η δήλωση μπορεί να φαίνεται εύλογη εκ πρώτης όψεως, επρόκειτο για ένα λεπτώς συγκαλυμμένο τρόπο της να κριτικάρει τις ενέργειες του Donald Trump στις 6 Ιανουαρίου 2021, προκαταλαμβάνοντας παρόμοιες ενέργειες στις 6 Ιανουαρίου 2025…

Υπάρχουν πολλές δυνάμεις σε αυτήν τη δήλωση της Yellen.

Σε πρώτη φάση, αυτό είναι ένα παράδειγμα της προσέγγισης της κυβέρνησης Biden – Harris «όλη η κυβέρνηση».

Αυτό σημαίνει ότι, όταν ο Λευκός Οίκος έχει κορυφαίες προτεραιότητες (ανοιχτά σύνορα, κλιματική αλλαγή, ήττα Trump), κάθε τμήμα και υπηρεσία θα προωθήσουν αυτόν τον στόχο – ακόμη κι αν ο ρόλος αυτής της υπηρεσίας δεν έχει καμία σχέση με το υπό εξέταση ζήτημα.

Ιδού, λοιπόν: η Yellen παρασύρει το Υπουργείο Οικονομικών στην προσπάθεια δυσφήμισης του Trump, υπονοώντας ότι αποτελεί απειλή για το χρηματοπιστωτικό σύστημα και την αγορά αμερικανικού χρέους.

Αυτή η πολιτική ανατροπή δεν έχει καμία σχέση με τον ρόλο του Υπουργείου Οικονομικών.

Η ειρωνεία είναι ότι η ίδια η Yellen είναι η μεγαλύτερη απειλή για την αγορά του αμερικανικού χρέους λόγω των επίμονων και παράνομων προσπαθειών της να κλέψει αμερικανικών ομολόγων ύψους 300 δισεκ. δολ. που ανήκουν στην Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας και έχουν κατασχεθεί σε αμερικανικές και ευρωπαϊκές τράπεζες και στο Euroclear στις Βρυξέλλες.

Αυτή η απειλή για κλοπή των ρωσικών τίτλων που θα δοθούν αντί δανείου στην Ουκρανία έχει επιταχύνει τις προσπάθειες των BRICS και του Παγκόσμιου Νότου να κινηθούν προς ένα νέο νόμισμα συνδεδεμένο με τον χρυσό, που αρχικά θα ανταγωνιζόταν το δολάριο στις παγκόσμιες πληρωμές και τελικά θα ανταγωνιστεί το δολάριο σε ό,τι αφορά το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.

Αυτές οι προσπάθειες θα παρουσιάσουν σημαντική πρόοδο στη σύνοδο κορυφής των ηγετών των BRICS στο Καζάν της Ρωσικής Ομοσπονδίας στις 22-24 Οκτωβρίου, προεξάρχοντος του Προέδρου Putin.

Η σύνοδος κορυφής των BRICS θα ανακοινώσει νέα μέλη. Αυτό είναι σημαντικό, διότι η επέκταση της ιδιότητας μέλους είναι η βασική προϋπόθεση για την έναρξη ενός βιώσιμου νομίσματος πληρωμών.

Ένα νέο νόμισμα BRICS θα αντικαταστήσει αμέσως το δολάριο στο ρόλο του ως κορυφαίου αποθεματικού νομίσματος;

Το νόμισμα BRICS δεν θα εκτοπίσει το δολάριο… αμέσως

Τα αρχικά μέλη των BRICS από το 2009 αποτελούνταν από τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία και την Κίνα.

Η Νότια Αφρική προστέθηκε το 2010 όταν το όνομα της ομάδας άλλαξε σε BRICS.

Αυτή η ομάδα επεκτάθηκε στη Σύνοδο Κορυφής των Ηγετών του 2023 στη Νότια Αφρική, όταν προστέθηκαν η Αίγυπτος, η Αιθιοπία, το Ιράν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ).

(Η Αργεντινή και η Σαουδική Αραβία επετράπη επίσης να εισέλθουν, αλλά η Αργεντινή απέσυρε την αίτησή της και η Σαουδική Αραβία ανέβαλε την ένταξη της λέγοντας ότι ακόμη εξετάζει το θέμα.)

Οι BRICS δραστηριοποιούνται όλα αυτά τα χρόνια για τη θεσμοθέτηση των πρωτοβουλιών τους.

Το 2014, οι BRICS δημιούργησαν τη Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα (NDB), η οποία λειτουργεί στα πρότυπα της Παγκόσμιας Τράπεζας για την προώθηση της ανάπτυξης υποδομών στις αναδυόμενες οικονομίες.

H NDB κεφαλαιοποιήθηκε με περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια δολάρια από τα μέλη του και έχει επί του παρόντος 53 projects σε εξέλιξη, με δεσμεύσεις άνω των 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων για αυτά τα έργα.

Το 2015, οι BRICS καθιέρωσαν το Contingent Reserve Arrangement (CRA), το οποίο λειτουργεί ως swing δανειστής σε μέλη που αντιμετωπίζουν προσωρινές δυσκολίες στο ισοζύγιο πληρωμών.

Από αυτή την άποψη, το CRA λειτουργεί κάπως σαν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Μεταξύ της NDB και το CRA, είναι σαφές ότι οι BRICS οικοδομούν σκόπιμα τη δική τους εκδοχή των θεσμών του Bretton Woods, αλλά με τους δικούς τους ελέγχους και μέλη.

Πέρα από τα εννέα σημερινά μέλη, υπάρχει μια λίστα αναμονής με περισσότερα από 20 επίδοξα νέα μέλη, συμπεριλαμβανομένων οικονομικών δυνάμεων όπως η Νιγηρία, η Βενεζουέλα, η Ινδονησία, η Μαλαισία, η Τουρκία, η Ταϊλάνδη και το Βιετνάμ.

Τα σημερινά μέλη Ρωσία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Ιράν καθιστούν τους BRICS πετρελαϊκή υπερδύναμη.

Επίσης, η Ρωσία, η Κίνα και η Νότια Αφρική είναι μεταξύ των μεγαλύτερων παραγωγών χρυσού στον κόσμο.

Μόνο η Ινδία και η Κίνα έχουν πληθυσμό 2,8 δισεκατομμυρίων ή το 35% του συνολικού πληθυσμού του πλανήτη.

Παγκόσμιος Νότος

Οι BRICS αποτελούν μέρος του αναδυόμενου παγκόσμιου Νότου που αμφισβητεί την παγκόσμια οικονομική και γεωπολιτική κυριαρχία της Συλλογικής Δύσης.

Το ζήτημα του νομίσματος των BRICS προκαλεί σύγχυση στους περισσότερους παρατηρητές – και είναι ένα γεμάτο θέμα ακόμη και για πολλούς ειδικούς.

Θα ονομάσουμε το πιθανό νόμισμα «BRIC» για λόγους ευκολίας, αν και δεν έχει ανακοινωθεί επίσημο όνομα.

Για αρχή θα πρέπει να διακρίνουμε μεταξύ ενός νομίσματος πληρωμής και ενός αποθεματικού νομίσματος.

Ένα νόμισμα χρησιμοποιείται για τον διακανονισμό αγορών και πωλήσεων εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών.

Αποθεματικό νόμισμα είναι η ονομαστική αξία του νομίσματος στο οποίο επενδύονται οι εθνικές αποταμιεύσεις, συνήθως σε τίτλους χρέους των ΗΠΑ ή σε χρυσό.

Ορισμένα νομίσματα εκτελούν και τις δύο λειτουργίες ως αποθεματικά και νομίσματα πληρωμής, ιδίως τα δολάρια ΗΠΑ και το ευρώ.

Ένας υπουργός Οικονομικών ή ένας κεντρικός τραπεζίτης μπορεί να «μετακινηθεί» από το ένα στο άλλο.

Τα νομίσματα που κερδίζονται μπορούν να επενδυθούν ως αποθεματικά ή τα αποθεματικά μπορούν να πωληθούν για τη χρηματοδότηση αγορών.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να έχουμε υπόψη μας τη διάκριση κατά την αξιολόγηση της περίπτωσης χρήσης για κάθε νόμισμα, ειδικά για το «BRIC».

Με άλλα λόγια, ένα ελάττωμα ή μια έλλειψη σε μια χρήση δεν αποκλείει την άλλη.

Το νόμισμα «BRIC» απέχει μακράν από το να καθιερωθεί ως βιώσιμο νόμισμα πληρωμών.

Οι προϋποθέσεις είναι: συμφωνημένη αξία (η οποία μπορεί να καθοριστεί σε άλλο νόμισμα, κυμαινόμενη ή συνδεδεμένη με ένα βάρος χρυσού), ασφαλή κανάλια πληρωμών (βασικά υψηλής ταχύτητας, κρυπτογραφημένοι ψηφιακοί σωλήνες για επικυρωμένη κυκλοφορία μηνυμάτων), ψηφιακά λογιστικά βιβλία και έναν συμφωνημένο εκδότη (η NDB που εδρεύει στη Σαγκάη μπορεί να είναι κατάλληλη για τον σκοπό αυτό, αλλά θα μπορούσε να δημιουργηθεί άλλο ίδρυμα).

Ωστόσο, το πιο σημαντικό στοιχείο είναι η αρκετά μεγάλη συμμετοχή στη νομισματική ένωση των BRICS, έτσι ώστε ένας αποδέκτης πληρωμών BRICS να μπορεί να διενεργεί αγορές σε πολλές δικαιοδοσίες για πολλά αγαθά και υπηρεσίες.

Αυτό το τελευταίο σημείο είναι όπου οι περισσότερες ρυθμίσεις πληρωμών εναλλακτικού νομίσματος καταπίπτουν.

Η Ρωσία μπορεί να πουλάει πετρέλαιο στην Κίνα για γιουάν (κάτι που κάνει αυτή τη στιγμή), αλλά δεν μπορεί να ξοδέψει γιουάν παντού (περιορίζεται βασικά σε κινεζικά κατασκευασμένα προϊόντα και ημιαγωγούς).

Το ίδιο ζήτημα προκύπτει όταν η Ρωσία πουλά πετρέλαιο στην Ινδία (για ρουπίες) ή όπλα στο Ιράν (για ριάλ).

Ο πωλητής είναι περιορισμένος ως προς το τι μπορεί να αγοράσει με το νόμισμα του εμπορικού εταίρου.

Αυτός ο περιορισμός θα εξαφανιστεί σε μια νομισματική ένωση με 15 ή 20 μέλη ή περισσότερα.

Εάν η Ρωσία κερδίζει από την Κίνα BRIC, θα μπορεί με αυτά να αγοράσει αεροσκάφη Embraer από τη Βραζιλία ή ημιαγωγούς από τη Μαλαισία.

Στο μεταξύ, η μετάβαση από ένα νόμισμα πληρωμής σε ένα αποθεματικό νόμισμα είναι πιο δύσκολη.

Το προαπαιτούμενο εδώ είναι μια μεγάλη, ρευστή αγορά ομολόγων.

Αυτή η αγορά ομολόγων πρέπει να περιβάλλεται από εκτεταμένη συναλλακτική και νομική υποδομή, συμπεριλαμβανομένων: τίτλων σε όλες τις λήξεις (30 ημέρες έως 30 έτη), ένα σύστημα αναδοχής (κύριοι έμποροι στις ΗΠΑ), ένα σύστημα δημοπρασιών για τις πωλήσεις νέων εκδόσεων, μια αγορά repo για τη χρηματοδότηση αποθεμάτων, συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, δικαιώματα προαίρεσης, άλλα παράγωγα (swaps), κανάλια διακανονισμού, θεματοφύλακες (DTCC, άλλα) κ.λπ.

Πάνω απ ‘όλα, οι κάτοχοι χρειάζονται ένα καλό κράτος δικαίου στο οποίο να βασίζονται σε περίπτωση διαφορών ή αθέτησης υποχρεώσεων.

Όλα αυτά τα στοιχεία υπάρχουν στην αγορά ομολόγων αποθεματικών νομισμάτων nonpareil – την αγορά τίτλων του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ.

Κανένα από αυτά δεν υπάρχει με τη μορφή μιας υποτιθέμενης αγοράς ομολόγων BRICS.

Θα χρειαστούν πιθανώς 10 χρόνια ή περισσότερο για να δημιουργηθεί υποδομή αποθεματικού νομίσματος με το μεγαλύτερο εμπόδιο να είναι το κράτος δικαίου.

Τούτου λεχθέντος, υπάρχουν πολλές ενδιαφέρουσες εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα.

Το πρώτο είναι ότι οι ΗΠΑ σπαταλούν το πλεονέκτημά τους για το κράτος δικαίου με κυρώσεις στη Ρωσία, το πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας και τις προσπάθειες να κλέψουν πραγματικά αυτά τα περιουσιακά στοιχεία και να τα μετατρέψουν σε δάνειο 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Ουκρανία.

Δεδομένης αυτής της αδίστακτης συμπεριφοράς των ΗΠΑ, οι χώρες γίνονται πιο προσεκτικές σχετικά με τα μεγάλα αποθέματα των αμερικανικών ομολόγων.

Αυτό μπορεί να οφείλεται εν μέρει στο πρόσφατο ράλι στον χρυσό.

Το δεύτερο είναι η επερχόμενη σύνοδος κορυφής των BRICS στο Καζάν

Η Ρωσία θα ανακοινώσει σημαντική πρόοδο στη δημιουργία ασφαλών καναλιών πληρωμών και θα δεχθεί νέα μέλη, γεγονός που θα οδηγήσει τον όμιλο πιο κοντά στην κρίσιμη μάζα που απαιτείται για την έναρξη μιας νομισματικής ένωσης.

Τέλος, ο αντίκτυπος των προσπαθειών της Yellen να κλέψει τους τίτλους του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ από τη Ρωσία υπερβαίνει τη συνεδρίαση των BRICS και την άνοδο ενός νέου νομίσματος πληρωμών.

Η κατάφωρη κλοπή της Yellen από την Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από την τιμή του χρυσού, που έφτασε πρόσφατα σε νέα ιστορικά υψηλά.

Οι κεντρικές τράπεζες είναι καθαροί αγοραστές χρυσού από το 2010, αλλά ο ρυθμός αγοράς χρυσού έχει αυξηθεί από τότε που το κράτος δικαίου υπό την Yellen καταρρέει.

Ο χρυσός είναι ένα φυσικό μη ψηφιακό περιουσιακό στοιχείο που δεν μπορεί να κλαπεί, να παγώσει ή να κατασχεθεί, υπό την προϋπόθεση ότι βρίσκεται σε ασφαλή αποθήκευση.

Μέχρι να είναι έτοιμο το νόμισμα BRIC, ο χρυσός θα είναι το περιουσιακό στοιχείο της επιλογής για τους διαχειριστές συναλλαγματικών διαθεσίμων που θα έχουν να αντιμετωπίσουν έναν απατεώνα Υπουργό Οικονομικών.