ΚΟΣΜΟΣ / Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2025, 16:30 / Συν 1
Οι Τούρκοι αγοράζουν μεταχειρισμένα, ώστε να λύσουν γρήγορα το πρόβλημα.
Ανησυχώντας για την ανάγκη ενίσχυσης της αεροπορικής της ισχύος, η Τουρκία προτείνει στους Ευρωπαίους εταίρους και τις ΗΠΑ τρόπους για την ταχεία απόκτηση προηγμένων μαχητικών αεροσκαφών, επιδιώκοντας να καλύψει το χάσμα με περιφερειακούς αντιπάλους όπως το Ισραήλ, όπως αναφέρουν πηγές με γνώση των συζητήσεων.
Η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ με τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στη Συμμαχία, σκοπεύει να αξιοποιήσει τις καλύτερες σχέσεις της με τη Δύση εδώ και χρόνια για να προσθέσει στον παλαιό στόλο της 40 Eurofighter Typhoon, για τα οποία υπέγραψε προκαταρκτική συμφωνία τον Ιούλιο, και αργότερα και αμερικανικά F-35, παρά τις κυρώσεις των ΗΠΑ που αυτή τη στιγμή εμποδίζουν οποιαδήποτε συμφωνία.
Οι επιθέσεις του Ισραήλ, του πλέον προηγμένου στρατού της Μέσης Ανατολής με εκατοντάδες F-15, F-16 και F-35 που προμήθευσαν οι ΗΠΑ, εναντίον γειτονικών της Τουρκίας χωρών όπως το Ιράν, η Συρία, ο Λίβανος και το Κατάρ, ανησύχησαν την Άγκυρα τον τελευταίο χρόνο. Οι επιθέσεις αποκάλυψαν βασικές ευπάθειες, ωθώντας την Τουρκία να επιδιώξει ταχεία ενίσχυση της αεροπορικής ισχύος για την αντιμετώπιση πιθανών απειλών, σύμφωνα με αξιωματούχους.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, έχει επικρίνει έντονα τις επιθέσεις του Ισραήλ στη Γάζα και αλλού στη Μέση Ανατολή, ενώ οι πρώην θερμές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών έχουν υποχωρήσει σε νέα χαμηλά επίπεδα. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, έχει προειδοποιήσει ότι οι βάσεις της Τουρκίας, οι σύμμαχοι ανταρτών και η στήριξη στον στρατό της Συρίας συνιστούν απειλή για το Ισραήλ.
Η Ελλάδα, μια κυρίως συμβολική αλλά ευαίσθητη απειλή για την Τουρκία, αναμένεται να παραλάβει μια παρτίδα προηγμένων F-35 τα επόμενα τρία χρόνια, όπως αναφέρει το Reuters. Στο παρελθόν, μαχητικά αεροσκάφη των δύο χωρών είχαν εμπλακεί σε αερομαχίες πάνω από το Αιγαίο, ενώ η Ελλάδα έχει εκφράσει ανησυχίες για τη στρατιωτική ενίσχυση της Τουρκίας.
Η Τουρκία θα αγοράσει μεταχειρισμένα αεροσκάφη για ταχύτερη απόκτηση
Σχετικά με ταEurofighter Typhoon, η Τουρκία βρίσκεται κοντά σε συμφωνία με τη Βρετανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με την οποία θα παραλάβει άμεσα 12 από αυτά, αν και μεταχειρισμένα, από προηγούμενους αγοραστές, το Κατάρ και το Ομάν, για να καλύψει τις άμεσες ανάγκες της, όπως αναφέρει πρόσωπο με γνώση των συζητήσεων.
Τα μέλη του κοινοπρακτικού σχήματος Eurofighter –Βρετανία, Γερμανία, Ιταλία και Ισπανία– θα εγκρίνουν την πρόταση πώλησης μεταχειρισμένων, παρέχοντας παράλληλα στην Τουρκία 28 νέα αεροσκάφη τα επόμενα χρόνια, υπό την προϋπόθεση υπογραφής τελικής συμφωνίας.
Ο Ερντογάν αναμένεται να συζητήσει την πρόταση κατά τις επισκέψεις του στο Κατάρ και το Ομάν την Τετάρτη και την Πέμπτη, με βασικά θέματα τον αριθμό των αεροσκαφών, την τιμή και το χρονοδιάγραμμα παράδοσης.
Αργότερα αυτόν τον μήνα, ο Ερντογάν αναμένεται να φιλοξενήσει τον Βρετανό πρωθυπουργό, Κιρ Στάρμερ, και τον Γερμανό καγκελάριο, Φρίντριχ Μερτς, όταν θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν οι συμφωνίες, σύμφωνα με πηγές.
Η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το μνημόνιο κατανόησης που υπέγραψαν Βρετανία και Τουρκία τον Ιούλιο ανοίγει τον δρόμο «για παραγγελία πολλών δισεκατομμυρίων λιρών για έως και 40 αεροσκάφη», προσθέτοντας ότι «ανυπομονούν να συμφωνηθούν σύντομα οι τελικές λεπτομέρειες της σύμβασης».
Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Γιοχάν Βαντεφούλ, ο οποίος επισκέφθηκε την Άγκυρα την προηγούμενη εβδομάδα, δήλωσε ότι το Βερολίνο στηρίζει την αγορά των αεροσκαφών και αργότερα στο τηλεοπτικό δίκτυο NTV ανέφερε ότι μια συμφωνία θα μπορούσε να ακολουθήσει μέσα στο έτος.
Το τουρκικό υπουργείο Άμυνας διευκρίνισε ότι δεν έχει επιτευχθεί τελική συμφωνία και ότι οι συνομιλίες με τη Βρετανία κινούνται θετικά, προσθέτοντας ότι και τα άλλα μέλη του κοινοπρακτικού σχήματος υποστηρίζουν την προμήθεια. Το Κατάρ και το Ομάν δεν σχολίασαν άμεσα.
Η Τουρκία και οι ΗΠΑ έχουν πολιτική βούληση για επίλυση ζητημάτων
Η απόκτηση των προηγμένων F-35 αποδείχτηκε πιο δύσκολη για την Άγκυρα, η οποία απαγορεύεται να τα αγοράσει από το 2020, όταν οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις CAATSA, λόγω της αγοράς του ρωσικού συστήματος αντιαεροπορικής άμυνας S-400.
Ο Ερντογάν δεν κατάφερε πρόοδο στο ζήτημα κατά τη συνάντηση στον Λευκό Οίκο με τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ τον προηγούμενο μήνα, ωστόσο η Τουρκία εξακολουθεί να επιδιώκει να αξιοποιήσει τις καλές προσωπικές σχέσεις των δύο ηγετών και τη βοήθεια του Ερντογάν στο να πείσει την παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς να υπογράψει συμφωνία ανακωχής στη Γάζα για να φτάσει τελικά σε συμφωνία.
Πηγές αναφέρουν ότι η Άγκυρα είχε εξετάσει πρόταση που θα περιλάμβανε ενδεχόμενη «εξαίρεση» από τον πρόεδρο των ΗΠΑ για την υπέρβαση των κυρώσεων CAATSA και την επίλυση του ζητήματος των S-400 και της αγοράς F-35. Η κατοχή των S-400 παραμένει το κύριο εμπόδιο για την αγορά των F-35, αλλά Άγκυρα και Ουάσινγκτον έχουν δηλώσει δημόσια την επιθυμία τους να ξεπεράσουν το ζήτημα, τονίζοντας ότι υπάρχει πολιτική βούληση.
Η ενδεχόμενη προσωρινή εξαίρεση, αν δοθεί, θα μπορούσε να βοηθήσει την Άγκυρα να ενισχύσει τη στρατιωτική συνεργασία με τις ΗΠΑ και ενδεχομένωςνα κερδίσει υποστήριξη στο Κογκρέσο των ΗΠΑ, που στο παρελθόν υπήρξε επιφυλακτικό απέναντι στην Τουρκία, όπως ανέφεραν πηγές.
«Και οι δύο πλευρές γνωρίζουν ότι η επίλυση του CAATSA πρέπει να γίνει. Είτε με εξαίρεση από τον πρόεδρο είτε με απόφαση του Κογκρέσου, αυτό εξαρτάται από τις ΗΠΑ», δήλωσε ο Χαρούν Αρμαγκάν, αντιπρόεδρος εξωτερικών υποθέσεων του κόμματος AK του Ερντογάν στο Reuters, προσθέτοντας: «Φαίνεται αμήχανο με όλη την υπόλοιπη διπλωματία και συνεργασία που συμβαίνει ταυτόχρονα».
Το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με την πρόταση εξαίρεσης προς τις ΗΠΑ ή τις συζητήσεις για την επίλυση του ζητήματος των S-400. Ο Λευκός Οίκος δεν σχολίασε άμεσα αν η Άγκυρα έθεσε το θέμα της εξαίρεσης. Εκπρόσωπος του State Department δήλωσε ότι ο Τραμπ αναγνωρίζει τη στρατηγική σημασία της Τουρκίας και ότι «η κυβέρνησή του αναζητά δημιουργικές λύσεις για όλα αυτά τα εκκρεμή ζητήματα», χωρίς περαιτέρω διευκρινίσεις.
Όσον αφορά την ξεχωριστή συμφωνία της Τουρκίας για αγορά 40 F-16, παλαιότερης γενιάς μαχητικών, πηγή από τις ΗΠΑ ανέφερε ότι οι συνομιλίες καθυστέρησαν λόγω ανησυχιών της Τουρκίας σχετικά με την τιμή και την επιθυμία να αγοράσει τα πιο προηγμένα F-35.
Η Τουρκία αναπτύσσει δικό της stealth μαχητικό
Απογοητευμένη από τις παλαιότερες σχέσεις με τη Δύση και ορισμένα εμπάργκο όπλων, η Τουρκία ανέπτυξε το δικό της stealth μαχητικό KAAN. Ωστόσο, αξιωματούχοι αναγνωρίζουν ότι θα χρειαστούν χρόνια πριν αντικαταστήσει τα F-16 που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της αεροπορίας της.
Η αναβάθμιση των μαχητικών εντάσσεται σε ευρύτερη προσπάθεια ενίσχυσης των αεράμυνας της Τουρκίας, που περιλαμβάνει το εγχώριο πρόγραμμα «Steel Dome» και επέκταση της κάλυψης με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς.
Ο Γιανκί Μπαγκτσιόγλου, βουλευτής της αντιπολίτευσης CHP και πρώην υποστράτηγος της Τουρκικής Αεροπορίας, τόνισε ότι η Τουρκία πρέπει να επιταχύνει τα σχέδια για τα KAAN, Eurofighter και F-16. «Προς το παρόν, το σύστημα αεράμυνάς μας δεν βρίσκεται στο επιθυμητό επίπεδο», δήλωσε, επιρρίπτοντας ευθύνες σε «αποτυχίες διαχείρισης έργων».
Πηγή: newsbeast.gr