ΕΛΛΑΔΑ / Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2025, 08:00 / Συν 1
Τα τελευταία καλοκαίρια οι χρήστες του μετρό βιώνουν ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες, με τις διαμαρτυρίες να χτυπάνε «κόκκινο».
Αρκετή υπομονή θα πρέπει να κάνει ακόμα το επιβατικό κοινό της Αθήνας προκειμένου να μην μετακινείται με συρμούς που μετατρέπονται σε …φούρνους τους καλοκαιρινούς μήνες. Όπως προκύπτει από την πρόσκληση που ανάρτησε η ΣΤΑΣΥ για προκαταρκτική διαβούλευση, η εταιρεία αναζητά ολοκληρωμένη οικονομοτεχνική λύση για την εγκατάσταση κλιματισμού σε τμήμα των συρμών της σειράς Ι των Γραμμών 2 και 3 του μετρό.
Η παρέμβαση αφορά 16 συρμούς, οι οποίοι κοντεύουν τα 30 χρόνια ζωής δεδομένης της χρονολογίας κατασκευής τους και στοχεύει να βάλει τέλος στα «αβίωτα» καλοκαίρια για τους επιβάτες που εδώ και χρόνια μετακινούνται συχνά σε συνθήκες …βρασμού.
Οπως παραδέχεται η ίδια η ΣΤΑΣΥ στο ιστορικό που παραθέτει, τα τελευταία χρόνια, η κλιματική κρίση έχει αλλάξει ριζικά τις θερμοκρασίες στην Αθήνα. Καύσωνες μεγαλύτερης διάρκειας, θερμότεροι χειμώνες, αλλά και αύξηση του τουρισμού επιβαρύνουν το επιβατικό έργο. Παράλληλα, το δίκτυο έχει πλέον υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με το 2000, γεγονός που αυξάνει τους χρόνους κυκλοφορίας και, κατ’ επέκταση, τη θερμική καταπόνηση επιβατών κι εργαζομένων: «Ολοι οι ανωτέρω παράγοντες έχουν δηµιουργήσει αφόρητες συνθήκες για το επιβατικό κοινό όταν χρησιµοποιούν τους συγκεκριµένους συρµούς κατά την διάρκεια των θερµών ηµερών των καλοκαιρινών µηνών», επισημαίνεται χαρακτηριστικά.
Τα τελευταία καλοκαίρια οι χρήστες του μετρό βιώνουν ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες με τις διαμαρτυρίες να χτυπάνε «κόκκινο» και τη ΣΤΑ.ΣΥ να δέχεται πιέσεις να δώσει λύση, ενώ παράλληλα προσπαθεί να μην δρομολογεί καθόλου τους συγκεκριμένους συρμούς τις θερμότερες ώρες της ημέρας, λύση που όμως επηρεάζει τη συχνότητα των δρομολογίων.
Η εταιρεία υπολογίζει ότι η θερµοκρασία περιβάλλοντος στους σταθµούς και στις σήραγγες είναι στους 35o C µέγιστο, με την επιδιωκόµενη θερµοκρασία εντός των συρµών να εκτιμάται στους 26 – 29o C.
Να σημειωθεί ότι οι 28 συρμοί της Σειράς Ι που διαθέτει η ΣΤΑΣΥ για τις γραμμές 2 και 3 από το σύνολο των 51 του στόλου του μετρό κατασκευάστηκαν τα έτη 1997 – 1999 από την κοινοπραξία ALSTOM – BOMBARDIER – SIEMENS και αποτέλεσαν τη ραχοκοκαλιά του μετρό από το 2000, όταν το δίκτυο άνοιξε για το κοινό. Κάθε συρμός έχει μήκος 107 μέτρων και μεταφέρει έως 1.030 επιβάτες, αλλά σχεδιάστηκαν χωρίς κλιματισμό στον χώρο των επιβατών, κάτι αδιανόητο για τα σημερινά δεδομένα, αλλά και για συστήματα μετρό του εξωτερικού.
Οι συγκεκριµένοι συρµοί διαθέτουν κλιµατιστικές συσκευές µόνο στις καµπίνες των οδηγών, ενώ ο χώρος επιβατών διαθέτει µόνο αερισµό και θέρµανση και ανοιγόµενα παράθυρα µικρού ανακλινόµενου µέρους στην κορυφή τους.
Σήμερα, τέσσερις από αυτούς έχουν παροπλιστεί, άλλοι τέσσερις έχουν μετακινηθεί στη Γραμμή 1, ενώ οι υπόλοιποι συνεχίζουν να εξυπηρετούν τις Γραμμές 2 και 3, εξυπηρετώντας τον μεγαλύτερο όγκο επιβατών στην πόλη.
Στόχος της ΣΤΑΣΥ είναι σε 12 από τους 28 συρμούς της σειράς 1 να προχωρήσει διαγωνισμός για συνολική αναβάθμιση και προσθήκη κλιματισμού με την εταιρεία να έχει υποβάλει σχετικό αίτημα στο ΕΣΠΑ για χρηματοδότηση. Σε αυτούς περιλαμβάνονται και οι τέσσερις παροπλισμένοι που εκτιμάται ότι μπορούν επίσης να αναβαθμιστούν καθώς τους λείπουν κυρίως ανταλλακτικά. Στόχος είναι η αναβάθμιση να δώσει στους συρμούς άλλα είκοσι χρόνια ζωής.
Για τους υπόλοιπους 16 που απομένουν επιχειρείται με την τρέχουσα διαβούλευση να προταθεί από εταιρείες κάποια κοστολογημένη λύση ώστε να καλυφθούν τουλάχιστον ως προς το θέμα του κλιματισμού. Οι δύο διαδικασίες «τρέχουν» παράλληλα και μένει να φανεί εάν τελικώς θα προταθεί κάποια λύση που θα κριθεί οικονομικά εφικτή.
Σε κάθε περίπτωση, ο δροσισμός των συρμών όσο απαραίτητος κι αν είναι, δεν θα πρέπει να αναμένεται ούτε το επόμενο καλοκαίρι. Εως τώρα είναι άγνωστο το πότε θα προκηρυχθεί ο σχετικός διαγωνισμός, ενώ από τη στιγμή που θα τρέξει και θα υπογραφεί η σύμβαση με τον ανάδοχο για τους 16 συρμούς προβλέπεται διάστημα ενός έτους για την ολοκλήρωση των μελετών και την μετασκευή του πρότυπου συρμού, πάνω στον οποίο θα «πατήσουν» οι παρεμβάσεις για τους υπόλοιπους με ρυθμό παράδοσης στη συνέχεια από 1 έως 3 συρμούς ανά μήνα.
Η εμπειρία, πάντως, δείχνει ότι στις περιπτώσεις τέτοιων έργων ο χρόνος δεν είναι σύμμαχος, καθώς όπως φάνηκε και από τον διαγωνισμό για την αναβάθμιση των συρμών της Γραμμής 1 οι καθυστερήσεις είναι δύσκολο να αποφευχθούν. Υπενθυμίζεται ότι ο εν λόγω διαγωνισμός είχε ξεκινήσει το 2021 και ακόμα δεν έχει δώσει απτά αποτελέσματα.
Βάσει των όσων έχουν γίνει γνωστά, ο πρώτος πιλοτικός συρμός επρόκειτο να φτάσει μέχρι τα τέλη της χρονιάς προκειμένου να τεθεί αρχικά σε στατικές δοκιμές για διάστημα δύο μηνών και ακολούθως σε λειτουργικές δοκιμές στις ράγες χωρίς επιβατικό κοινό για επίσης δύο μήνες. Αυτό σημαίνει ότι ο πιλοτικός συρμός θα μπορέσει να δρομολογηθεί το νωρίτερο μέσα στην άνοιξη του 2026 με την ολοκλήρωση του έργου για τους 14 συρμούς να τοποθετείται πια το 2027, πολύ αργότερα από την αρχική πρόβλεψη των 35 μηνών, καθώς θα παραλαμβάνεται περίπου ένας συρμός τον μήνα.
Οσο για την προμήθεια νέων συρμών, αν και το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει ανακοινώσει την πρόθεση προμήθειας 15 καινούριων συρμών το 2026, εκ των οποίων οι 7 διρευματικοί ώστε να μπορούν να εξυπηρετούν και το Αεροδρόμιο καθώς έχουν δυνατότητα κίνησης και στο υπέργειο δίκτυο μετά τον σταθμό Δουκίσσης Πλακεντίας, έως σήμερα δεν έχει προχωρήσει κάποια παραγγελία. Δεδομένου ότι οι συρμοί δεν είναι ετοιμοπαράδοτοι, εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν τουλάχιστον τρία χρόνια μέχρι να ενταχθούν στον στόλο της ΣΤΑΣΥ.
Κατά συνέπεια δεδομένης και της συνεχούς αύξησης της επιβατικής κίνησης, η αναβάθμιση με κλιματισμό των υφιστάμενων συρμών ώστε να μπορούν να δρομολογούνται όλες τις εποχές και τις ώρες είναι μονόδρομος.
Πώς θα γίνει η τοποθέτηση κλιματιστικών
Η εγκατάσταση κλιματιστικών αποτελεί ένα σύνθετο τεχνικά έργο, κυρίως επειδή οι συρμοί δεν είχαν σχεδιαστεί εξαρχής για να φιλοξενήσουν μονάδες κλιματισμού. Ως εκ τούτου απαιτούνται παρεμβάσεις στη δομή και στις ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις τους.
Το έργο, συνοπτικά, περιλαμβάνει:
Τοποθέτηση μίας κλιματιστικής μονάδας ανά βαγόνι.
Ενίσχυση της ηλεκτρικής παροχής με την προσθήκη δύο νέων στατικών μετατροπέων ανά συρμό.
Ανακατασκευή της οροφής και τοποθέτηση νέων εσωτερικών πάνελ και αεραγωγών.
Νέο σύστημα φωτισμού τύπου LED.
Οι εργασίες προβλέπεται ότι θα πραγματοποιηθούν στο αμαξοστάσιο του Ελαιώνα, όπου ο ανάδοχος θα έχει αποκλειστικό χώρο και πρόσβαση στην απαραίτητη τεχνική υποστήριξη της ΣΤΑ.ΣΥ.
Υπενθυμίζεται ότι το κόστος που είχε εκτιμήσει στο παρελθόν η ΣΤΑ.ΣΥ. για την πλήρη ανακαίνιση των παλαιότερων συρμών έφτανε τις 265.000 – 275.000 ευρώ ανά όχημα, ποσό που καθιστούσε ανέφικτη την ολική μετασκευή του συνόλου. Για τον λόγο αυτό αποφασίστηκε η πλήρης αναβάθμιση να προχωρήσει μόνο σε 12 συρμούς εφόσον φυσικά εξασφαλιστούν οι χρηματοδοτικοί πόροι, ενώ για τους υπόλοιπους γίνεται προσπάθεια εγκατάστασης κλιματισμού.
Οι αυξημένες ανάγκες των Γραμμών 2 και 3
Να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια, η ΣΤΑ.ΣΥ. έχει καταβάλει μεγάλη προσπάθεια για την επιστροφή συρμών που είχαν μείνει ακινητοποιημένοι. Στη Γραμμή 3, όπου η επέκταση προς Πειραιά και ο φόρτος του αεροδρομίου αυξάνουν τη ζήτηση, από το 2019 έχουν προστεθεί επτά συρμοί, φτάνοντας φέτος τους 25 με στόχο έως το τέλος του έτους να έχουν προστεθεί άλλοι τρεις.
Οπως ανέφερε στην Επιτροπή Ερευνας και Τεχνολογίας της Βουλής ο αναπληρωτής υπουργός μεταφορών, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, σήμερα τα δρομολόγια στη Γραμμή 2 εκτελούνται ανά 4,5 λεπτά και στη Γραμμή 3 ανά 4, ενώ στόχος για το 2026 είναι η μείωση της χρονοαπόσταση στα 3,5 λεπτά στη Γραμμή 3, η οποία έχει το μεγαλύτερο μήκος διαδρομής και τον μεγαλύτερο φόρτο.
Παράταση στην εργολαβία αλλαγής των σιδηροτροχιών
Οσο «ταλαιπωρημένοι» είναι οι συρμοί, άλλο τόσο ταλαιπωρημένες είναι και οι ράγες του μετρό, όπως άλλωστε είχε διαπιστωθεί και από ελέγχους των συνεργείων της ΣΤΑΣΥ, η οποία σε αρκετά σημεία του δικτύου εφαρμόζει βραδυπορείες. Για τον σκοπό αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη το μεγάλο έργο της αντικατάστασης 32 χλμ. σιδηροτροχιών στο αρχικό βασικό δίκτυο των Γραμμών 2 και 3 (ΣΕΠΟΛΙΑ – ΔΑΦΝΗ και ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ – ΕΘΝΙΚΗ ΑΜΥΝΑ), προυπολογισμού 7,3 εκ. ευρώ.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση που είχε εκδώσει η εταιρεία το καλοκαίρι με αφορμή την υπογραφή της σύμβασης, το έργο επρόκειτο να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2026. Ωστόσο την περασμένη εβδομάδα έλαβε παράταση με την προθεσμία παράδοσης να μετατοπίζεται τον Φεβρουάριο του 2027.
Συστήματα τεχνητής νοημοσύνης για την πάταξη της εισιτηριοδιαφυγής
Μαζί με τα έργα υποδομής η ΣΤΑΣΥ προχωρά και νέο κύκλο ψηφιακών παρεμβάσεων. Κεντρικό ρόλο, όπως έχει ήδη παρουσιάσει το «ethnos.gr» σε ρεπορτάζ του, θα έχει η ανάπτυξη συστήματος υπολογιστικής όρασης με κάμερες σε πύλες και επικυρωτικά μηχανήματα που θα εντοπίζουν περιστατικά εισιτηριοδιαφυγής. Η πιλοτική εφαρμογή θα γίνει στον σταθμό Ακρόπολη, ο οποίος διαθέτει ήδη κατάλληλη υποδομή WiFi.
Οι κάμερες θα ανιχνεύουν:
άλματα πάνω από τις πύλες,
«Διπλοπέρασμα» από την πύλη (tailgating),
παράκαμψη ή χειρισμό των πυλών.
Το σύστημα μάλιστα θα ενεργοποιεί ηχητικό συναγερμό σε περίπτωση εισόδου επιβάτη χωρίς εισιτήριο. Τα δεδομένα θα καταγράφονται ανωνυμοποιημένα, σύμφωνα με τον GDPR, και θα επιτρέπουν την ακριβή αποτίμηση του προβλήματος, ενώ ο προϋπολογισμός του πιλοτικού έργου ανέρχεται σε 30.000 ευρώ.
Σύμφωνα με τον κ. Κυρανάκη, εντυπωσιακή είναι η αύξηση των εσόδων που επέφερε η πληρωμή κομίστρου με τραπεζικές κάρτες και αγγίζει το 1 εκατ. ευρώ. Οι έλεγχοι έχουν επίσης πολλαπλασιαστεί: από 1.020.000 το 2021, φέτος ανήλθαν σε 4.981.000 μέχρι τον Οκτώβριο.
Ενισχυμένη αστυνόμευση
Ο ίδιος αναφέρθηκε και στην παρουσία αστυνομικών στους σταθμούς, στο πλαίσιο του προγράμματος «Αριάδνη». Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που έδωσε, πραγματοποιήθηκαν 91.610 έλεγχοι, οδηγώντας σε 1.539 προσαγωγές και 1.536 συλλήψεις.
Σε πρόσφατη έρευνα μεταξύ πολιτών κυρίως από τη δυτική Αττική, το 94% δήλωσε ότι πιστεύει πως τα μέτρα κινούνται στη σωστή κατεύθυνση, ενώ το 68% ανέφερε ότι βλέπει συχνά την αστυνομία στα μέσα μεταφοράς.
Η νέα πλατφόρμα αναφορών
Πλούσια είναι και η …συγκομιδή της πλατφόρμας παραπόνων report.oasa.gr, μέσω της οποίας οι πολίτες μπορούν εδώ και ένα μήνα να καταγγέλλουν τα προβλήματα σε οχήματα, στάσεις, συμπεριφορές οδηγών και καθυστερήσεις. Βάσει των στοιχείων που παρουσίασε ο κ. Κυρανάκης, ήδη έχουν κατατεθεί πάνω από 3.000 αναφορές, αριθμός που από μόνος του μαρτυρά τον μακρύ δρόμο που μένει να διανυθεί για τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας συγκοινωνίας. Οπως ανέφερε ο αν. Υπουργός, το 70% των αναφορών έχει απαντηθεί με τα στατιστικά να δείχνουν ότι:
78% των καταγγελιών αφορά τα λεωφορεία,
7% το μετρό,
7% τα τρόλεϊ,
5% τον ηλεκτρικό,
2% το τραμ,
1% τις λοιπές υπηρεσίες του ΟΑΣΑ.
Το σύστημα αυτό θεωρείται από το υπουργείο τόσο επιτυχημένο που …μετακομίζει και στη Θεσσαλονίκη με τον ΟΣΕΘ να έχει ήδη προχωρήσει σε απευθείας ανάθεση στην ίδια εταιρεία με αντικείμενο την κατασκευή μίας πανομοιότυπης πλατφόρμας έναντι 12.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ 24%.
Πηγή: ethnos.gr