Επιστήμονες αποκάλυψαν για πρώτη φορά τον τρόπο με τον οποίο ένα παρασιτικό είδος μυρμηγκιού χρησιμοποιεί χημικά όπλα για να καταλάβει την αποικία ενός άλλου είδους, εξαπατώντας τις εργάτριες ώστε να διαπράξουν δολοφονία.
Το σχέδιο ξεδιπλώνεται σαν θεατρικό έργο του Σαίξπηρ. Σε μια αποικία μυρμηγκιών, βασίλισσα δέχεται επίθεση και δολοφονείται από τις ίδιες της τις κόρες. Στις σκιές παραμονεύει μία άλλη βασίλισσα-εισβολέας, που χρησιμοποίησε χημικές ουσίες από το σώμα της για να προκαλέσει τη δολοφονία της βασίλισσας. Όταν η τελευταία πεθάνει, εκείνη θα πάρει τη θέση της στον θρόνο της αποικίας.
Η μητροκτονία σε μια αποικία μυρμηγκιών δεν είναι ασυνήθιστη· συνήθως συμβαίνει όταν η αποικία παράγει πολλές βασίλισσες ή όταν μια βασίλισσα φτάνει στο τέλος της γονιμότητάς της. Αλλά αυτό το συγκεκριμένο σενάριο, που αναλύεται στο περιοδικό Current Biology, τεκμηριώνεται για πρώτη φορά.
«Η παρότρυνση των εργατριών να σκοτώσουν τη βιολογική τους μητέρα δεν ήταν γνωστή στη βιολογία πριν από αυτή την εργασία», δήλωσε στο CNNi ο επικεφαλής συγγραφέας της, Δρ. Κέιζο Τακασούκα, καθηγητής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Kyushu της Ιαπωνίας.
Οι ερευνητές παρατήρησαν αυτή τη συμπεριφορά μεταξύ των μυρμηγκιών του γένους Lasius, τεκμηριώνοντας εισβολές και χειραγώγηση των εργατριών από τις βασίλισσες των ειδών L. orientalis και L. umbratus.
Τα χημικά όπλα του εισβολέα
Τα μυρμήγκια διακρίνουν τους εχθρούς από τους φίλους μέσω της όσφρησης. Οι βασίλισσες-εισβολείς αρχικά αρπάζουν μια εργάτρια της άλλης αποικίας και την τρίβουν στο σώμα τους, για να αποκτήσουν τη μυρωδιά της αποικίας και να μπουν σε αυτή ανενόχλητες.
Οι συν-συγγραφείς της μελέτης Taku Shimada και Yuji Tanaka δημιούργησαν δύο αποικίες στο εργαστήριο και στη συνέχεια εισήγαγαν σε αυτές βασίλισσες-εισβολείς. Ο Shimada κατέγραψε μια βασίλισσα L. orientalis να δρα σε μια αποικία L. flavus, και ο Tanaka μια βασίλισσα L. umbratus σε μια αποικία L. japonicus.
Και στα δύο πειράματα, οι βασίλισσες-εισβολείς ακολούθησαν ένα παρόμοιο σχέδιο επίθεσης. Αφού κάλυψαν τη μυρωδιά τους, μπήκαν στις περιοχές τροφοδοσίας. Οι περισσότερες εργάτριες δεν αντιλήφθηκαν τον κίνδυνο, κάποιες μάλιστα τάισαν την εισβολέα.
Όταν εντόπισε την βασίλισσα της αποικίας, η εισβολέας την ψέκασε με ένα υγρό από την κοιλιά της, που μυρίζει σαν μυρμηκικό οξύ.
Η μυρωδιά εξόργισε τις εργάτριες, μερικές από τις οποίες στράφηκαν αμέσως εναντίον της βασίλισσάς τους και της επιτέθηκαν. Ακολούθησαν κι άλλοι ψεκασμοί, και οι επιθέσεις έγιναν πιο βίαιες. «Οι εργάτριες της αποικίας τελικά ακρωτηρίασαν την μητέρα τους μετά από τέσσερις ημέρες», ανέφεραν οι επιστήμονες.
Μετά την εξόντωση της αρχικής βασίλισσας, η παρασιτική βασίλισσα αρχίζει να γεννά εκατοντάδες αυγά. Οι εργάτριες τη φροντίζουν πλέον ως νέα αρχηγό τους, ενώ με την πάροδο του χρόνου οι κόρες της γίνονται χιλιάδες, καταλαμβάνοντας την αποικία μέχρι να μην απομείνει κανένα από τα αρχικά είδη.
Η ανακάλυψη θεωρείται σημαντική, καθώς ρίχνει φως σε έναν έως τώρα άγνωστο μηχανισμό εισβολής. Τα ευρήματα της μελέτης υπογραμμίζουν πόσο εξελιγμένες μπορούν να γίνουν οι συμπεριφορές των κοινωνικών εντόμων – συχνά ξεπερνώντας ακόμη και τα πιο σκοτεινά μοτίβα των μύθων και της λογοτεχνίας.
Με πληροφορίες από: Scientists uncover an ant assassination scheme that helps a parasitic queen rise to power by Mindy Weisberger