ΑΓΟΡΕΣ / Τετάρτη 15 Οκτωβρίου 2025, 23:30 / Συν 1
Σήμα κινδύνου από Gita Gopinath- Οι Αμερικανοί θα χάσουν πλούτο 20 τρισ. και ο υπόλοιπος κόσμος 15 τρισ. δολάρια, υπολογίζει η πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ.
Η αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά παραμένει κοντά στα ιστορικά της υψηλά, παρά τις αναταράξεις που προκαλούν οι εμπορικές εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.
Ωστόσο η άνοδος, τροφοδοτούμενη από τον ενθουσιασμό γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη, θυμίζει επικίνδυνα το κύμα ευφορίας των τελών της δεκαετίας του ’90 που κατέληξε στο «dotcom crash» του 2000.
Όπως προειδοποιεί η Gita Gopinath, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος και αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, σε άρθρο της στον Economist, «οι καινοτομίες μπορεί πράγματι να αυξάνουν την παραγωγικότητα, αλλά το σημερινό ράλι ενδέχεται να σπέρνει τους σπόρους μιας επώδυνης διόρθωσης».
Και αυτή τη φορά, όπως σημειώνει, οι συνέπειες θα είναι παγκόσμιες.
Οικονομίες εκτεθειμένες σε ένα αμερικανικό σοκ
Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, τα αμερικανικά νοικοκυριά έχουν αυξήσει δραστικά τη συμμετοχή τους στο χρηματιστήριο, ενθαρρυμένα από την κυριαρχία των τεχνολογικών κολοσσών και τις υψηλές αποδόσεις.
Ταυτόχρονα, Ευρωπαίοι και άλλοι ξένοι επενδυτές έχουν τοποθετήσει τεράστια κεφάλαια σε αμερικανικές μετοχές, αποκομίζοντας επιπλέον κέρδη από την ισχύ του δολαρίου.
Αυτή η παγκόσμια διασύνδεση σημαίνει ότι μια πτώση στη Wall Street θα μπορούσε να προκαλέσει ντόμινο σε όλες τις αγορές, εξηγεί. «Ένα κραχ αντίστοιχο με εκείνο του 2000 θα μπορούσε να διαγράψει πάνω από 20 τρισ. δολάρια από τον πλούτο των αμερικανικών νοικοκυριών – το 70% του αμερικανικού ΑΕΠ του 2024», υπογραμμίζει η Gopinath στον Economist.
Η κατανάλωση θα δεχόταν ισχυρό πλήγμα – κατά 3,5 ποσοστιαίες μονάδες – με αποτέλεσμα απώλεια έως δύο μονάδων στο συνολικό ρυθμό ανάπτυξης, πριν καν ληφθούν υπόψη οι επιπτώσεις στις επενδύσεις.
Παγκόσμιες απώλειες επιπλέον 15 τρισ. δολαρίων
Οι επιπτώσεις εκτός ΗΠΑ θα ήταν εξίσου δραματικές. Οι ξένοι επενδυτές θα μπορούσαν να δουν τον πλούτο τους να μειώνεται κατά 15 τρισ. δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί στο 20% του ΑΕΠ του υπόλοιπου κόσμου.
Για σύγκριση, το κραχ του 2000 προκάλεσε απώλειες 4 τρισ. δολαρίων σε σημερινά χρήματα – λιγότερο από το μισό ποσοστό.
«Η εξάρτηση της παγκόσμιας ζήτησης από τις ΗΠΑ είναι σήμερα πολύ πιο βαθιά», γράφει η Gopinath, τονίζοντας ότι ένα σοκ στη Wall Street θα έχει ευρύτερες και πιο άμεσες αλυσιδωτές αντιδράσεις.
Το δολάριο ίσως να μην προσφέρει πλέον «ασφάλεια»
Παραδοσιακά, σε περιόδους κρίσης, το δολάριο ενισχύεται καθώς οι επενδυτές αναζητούν «ασφαλές καταφύγιο». Ωστόσο, η Gopinath προειδοποιεί ότι αυτή η δυναμική μπορεί να μην ισχύσει την επόμενη φορά.
Παρά τις προσδοκίες ότι οι δασμοί και η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική των ΗΠΑ θα ενίσχυαν το νόμισμα, το δολάριο έχει αποδυναμωθεί έναντι των κυριότερων νομισμάτων.
Η αβεβαιότητα για την ανεξαρτησία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed) και οι πολιτικές πιέσεις που δέχεται εντείνουν τις ανησυχίες των επενδυτών. «Η εμπιστοσύνη στο δολάριο και στους αμερικανικούς θεσμούς είναι το θεμέλιο του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος», προειδοποιεί. «Αν αυτό ραγίσει, το κόστος θα είναι τεράστιο».
Περιορισμένα «όπλα» και κίνδυνος νέου εμπορικού πολέμου
Η Gopinath επισημαίνει πως, σε αντίθεση με το 2000, οι κυβερνήσεις δεν διαθέτουν πλέον την ίδια δημοσιονομική ευχέρεια να στηρίξουν την οικονομία. Με το χρέος σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ-Κίνας να κλιμακώνεται, «οι προοπτικές ανάπτυξης συρρικνώνονται και οι αβεβαιότητες πολλαπλασιάζονται».
Η ίδια προειδοποιεί ότι οι αλυσιδωτές δασμολογικές επιθέσεις θα πλήξουν όχι μόνο το διμερές εμπόριο, αλλά και ολόκληρο το δίκτυο των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων.
«Το πρόβλημα δεν είναι το εμπόριο, είναι η ανάπτυξη»
Η πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ υπογραμμίζει πως η λύση δεν βρίσκεται στην απομόνωση, αλλά στην ενίσχυση της ανάπτυξης εκτός Αμερικής.
«Το ζήτημα δεν είναι το ανισόρροπο εμπόριο, αλλά η ανισόρροπη ανάπτυξη», σημειώνει. Αν η Ευρώπη, για παράδειγμα, ολοκληρώσει την ενιαία αγορά και εμβαθύνει την οικονομική της ενοποίηση, θα μπορούσε να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις και να εξισορροπήσει το παγκόσμιο σκηνικό.
«Περισσότερος πλούτος, λιγότερα περιθώρια»
Το συμπέρασμά της είναι ξεκάθαρο: ένα νέο χρηματιστηριακό κραχ σήμερα δεν θα είναι «ήπιο» όπως του 2000.
«Υπάρχει πολύ περισσότερος πλούτος που διακυβεύεται και πολύ λιγότερος δημοσιονομικός χώρος για να μετριαστούν οι συνέπειες», γράφει η Gopinath.
«Οι διαρθρωτικές αδυναμίες είναι βαθύτερες και το μακροοικονομικό περιβάλλον πιο επικίνδυνο. Οφείλουμε να προετοιμαστούμε για πολύ σοβαρότερες παγκόσμιες επιπτώσεις».
Πηγή: naftemporiki.gr