ΚΟΣΜΟΣ / Δευτέρα 24 Νοεμβρίου 2025, 23:30 / Συν 1
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναλαμβάνει δράση στην Αφρική για να εξασφαλίσει πρόσβαση στις πρώτες ύλες της Μαύρης Ηπείρου.
Το θέμα αυτό είναι στη βασική ατζέντα της συνόδου Αφρικανικής Ένωσης – Ε.Ε., στην πρωτεύουσα Λουάντα της Αγκόλα.
Περισσότερα από 73 κράτη της Μαύρης Ηπείρου και της Ευρώπης μετέχουν στη διήμερη σύνοδο με στόχο την εμβάθυνση μιας εταιρικής σχέσης που υπάρχει εδώ και 25 χρόνια. Σύμφωνα με την Προεδρία της Αγκόλας, η οποία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της Αφρικανικής Ένωσης, 73 αντιπροσωπείες έχουν ταξιδέψει στη χώρα, συμπεριλαμβανομένων 38 με επικεφαλής αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων.
Τα δύο μπλοκ εκπροσωπούν η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, και ο Πρόεδρος της Επιτροπής της Αφρικανικής Ένωσης, Μαχμούντ Αλί Γιουσούφ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, με τα κράτη μέλη της, είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Αφρικής. Το 2024, σύμφωνα με το ΔΝΤ, ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών αγαθών μεταξύ Ε.Ε. και Αφρικανικής Ένωσης ανήλθε σε περίπου 368 δισεκατομμύρια ευρώ.
Μεγαλύτερος ανταγωνιστής είναι η Κίνα, καθώς το εμπόριο μεταξύ Αφρικής και Πεκίνου ανήλθε σε περίπου 213 δισεκατομμύρια ευρώ.
Από οικονομικής άποψης, η Ε.Ε. είναι επίσης ο μεγαλύτερος επενδυτής στην Αφρική. Οι άμεσες ξένες επενδύσεις από τις 27 χώρες της Ε.Ε. στην Αφρική ανήλθαν σε 239 δισεκατομμύρια ευρώ το 2023.
Η Ε.Ε. διαθέτει μάλιστα 12 πολιτικές και στρατιωτικές αποστολές στην Αφρική, μεταξύ άλλων στη Λιβύη, το Μάλι, τη Σομαλία, τη Μοζαμβίκη και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
Ωστόσο, είναι αναμφισβήτητο ότι οι Ευρωπαίοι επιδιώκουν συνεργασίες στην Αφρική, κυρίως σε πρώτες ύλες που η Ε.Ε. θεωρεί στρατηγικά σημαντικές: μέταλλα και σπάνιες γαίες, τα οποία είναι επειγόντως απαραίτητα για την ευρωπαϊκή οικονομία.
Ο «Διάδρομος Λομπίτο»
Ένα έργο βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων της συνόδου της Λουάντα: ο Διάδρομος Λομπίτο. Πρόκειται για την σιδηροδρομική γραμμή από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και τη Ζάμπια – δύο χώρες πλούσιες σε ορυκτούς πόρους – προς την πόλη-λιμάνι Λομπίτο της Ανγκόλας.
Από εκεί, οι πρώτες ύλες θα μπορούν να μεταφερθούν στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτή η σιδηροδρομική γραμμή συνδέει ήδη την πόλη-λιμάνι Λομπίτο στην Αγκόλα με περιοχές στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, όπου γίνεται εξόρυξη κυρίως χαλκού και κοβάλτιου. Σχεδιάζεται επίσης, περαιτέρω επέκταση της γραμμής προς τη Ζάμπια.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί ότι η μεταφορά πρώτων υλών σιδηροδρομικώς θα μειωνόταν από 45 ημέρες σε μία εβδομάδα. «Η Αφρική είναι μια από τις πιο πλούσιες σε πόρους περιοχές στον κόσμο: περίπου το ένα τρίτο των γνωστών παγκόσμιων αποθεμάτων πολλών κρίσιμων πρώτων υλών βρίσκονται στην αφρικανική ήπειρο», λέει ο γεωοικονομολόγος Άρθουρ Λάιχθάμερ από το ερευνητικό ινστιτούτο «Ζακ Ντελόρ».
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο για τη Διαχείριση της Αναπτυξιακής Πολιτικής (ECDPM), αναφέρει πάντως ότι σήμερα είναι μικρή η σιδηροδρομική κίνηση για τη μεταφορά χαλκού στη διαδρομή αυτή.
Σοβαρά προβλήματα υπάρχουν και στο λιμάνι Λομπίτο. Μόνο λίγα πλοία καταπλέουν στο λιμάνι αυτό που φιλοδοξεί να παίξει ρόλο τερματικού σταθμού. «Συχνά είναι απαραίτητη η μεταφόρτωση σε μεγαλύτερα πλοία σε μεγαλύτερο λιμάνι. Όλα αυτά εγείρουν το ερώτημα της οικονομικής βιωσιμότητας του έργου», αναφέρει το Ευρωπαϊκό Κέντρο για τη Διαχείριση της Αναπτυξιακής Πολιτικής.
«Παγκόσμια Πύλη»
Το επενδυτικό πρόγραμμα της Ε.Ε. στη Αφρική ονομάζεται «Παγκόσμια Πύλη». Στόχος του είναι η προώθηση έργων που σχετίζονται με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα ψηφιακά δίκτυα και τις οδούς μεταφορών.
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μιλώντας σήμερα στη διάσκεψη της Λουάντα, τόνισε την ανάγκη ενίσχυσης των δεσμών μεταξύ βιομηχανιών, επιχειρήσεων και κοινωνιών της Ε.Ε. και της Αφρικανικής Ένωσης, μέσω επενδύσεων που ενισχύουν τις τοπικές θέσεις εργασίας και τη βιομηχανική ικανότητα της αφρικανικής ηπείρου.
«Η Ευρώπη είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Αφρικής και ο κύριος προορισμός εξαγωγών της ηπείρου, ενώ όλες οι αφρικανικές χώρες μαζί αποτελούν τον τέταρτο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Ε.Ε.», τόνισε η φον ντερ Λάιεν και πρόσθεσε:
«Είναι η κατάλληλη στιγμή να επενδύσουμε στην Αφρική και να συνεργαστούμε με την Αφρική. Αυτή η ήπειρος έχει όλα όσα χρειάζεται για να δημιουργήσει ευημερία στο εσωτερικό της και να διαμορφώσει την παγκόσμια οικονομία του αύριο».
Αλλά ακόμη και αν κάποιος έχει μια πιο αισιόδοξη άποψη για το έργο του Διαδρόμου Λομπίτο, οι εξαρτήσεις της Ευρώπης δεν εξαφανίζονται. «Η Κίνα έχει καθιερωθεί ως παγκόσμιο κέντρο επεξεργασίας πρώτων υλών εδώ και δύο δεκαετίες και η παρουσία της στην Αφρική είναι σημαντική», λέει ο Άρθουρ Λάιχθάμερ του Κέντρου Ντελόρ: «Και ο ανταγωνισμός με την Κίνα θα είναι δύσκολη στη Μαύρη Ήπειρο».
Πηγή: naftemporiki.gr